اکنون بریکس ۵۱ درصد از جمعیت جهان را تشکیل می دهد

از اول ژانویه 2025، بریکس با استقبال از 9 کشور شریک گام جدیدی برداشته است. این گسترش که در اجلاس کازان در اکتبر 2024 اتخاذ شد، وزن سیاسی و اقتصادی آنها را تقویت می کند و دامنه آنها را در بازارهای نوظهور گسترش می دهد. اکنون، این سازمان 51 درصد از جمعیت جهان را تشکیل می دهد و 40.4 درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی را در برابری قدرت خرید تولید می کند.

 توسعه راهبردی برای تقویت نفوذ بریکس

گسترش BRICS در 1 ژانویه 2025 محقق شد و نقطه عطف جدیدی در تکامل این گروه بود. این تصمیم که در جریان نشست کازان در اکتبر 2024 اتخاذ شد، نشان دهنده تمایل به گسترش نفوذ قدرت های نوظهور در صحنه بین المللی است. اکنون 9 کشور شریک جدید به این سازمان می پیوندند: بلاروس، بولیوی، اندونزی، قزاقستان، کوبا، مالزی، تایلند، اوگاندا و ازبکستان. این کشورها عضویت کامل را به دست نمی آورند اما حقوق مشارکت گسترده ای را به دست می آورند. آنها اکنون به جلسات فوق العاده سران و همچنین جلسات وزیران دعوت می شوند تا بتوانند در بیانیه های نهایی و تصمیمات استراتژیک گروه مشارکت کنند. این گسترش نشان دهنده جاه طلبی بریکس برای افزایش نقش خود در حکمرانی جهانی، از طریق ادغام بازیگران جدید از سه قاره است. برای ریاست جمهوری برزیل، این توسعه با هدف "تثبیت جایگاه اقتصادهای نوظهور در صحنه جهانی" و "تقویت همکاری جنوب و جنوب" انجام می شود. با اضافه شدن کشورهای کلیدی از آسیای جنوب شرقی، آمریکای لاتین و آفریقا، بریکس نفوذ خود را متنوع کرده و اتحادهای منطقه ای خود را تقویت می کند. در میان شرکای جدید، اندونزی به دلیل وزن جمعیتی خود برجسته است. این کشور با ۲۸۰ میلیون نفر جمعیت، پس از چین و هند، سومین کشور پرجمعیت این گروه است. علاوه بر این، در کنار آن، تایلند و مالزی پایه‌ای اقتصادی را فراهم می‌کنند که از آفریقای جنوبی پیشی می‌گیرد و بر ظهور تدریجی آسیای جنوب شرقی در داخل اتحاد تأکید می‌کند. ادغام این کشورهای جدید، ظهور بریکس و تمایل آنها برای ایجاد تعادل مجدد در پویایی قدرت جهانی را تأیید می کند. با این حال، این گسترش همچنین چالش‌های جدیدی به‌ویژه از نظر حکومتداری و هماهنگی سیاسی ایجاد می‌کند که احتمالاً عملکرد گروه را پیچیده می‌کند.

چالش های یک توسعه با جاه طلبی های متفاوت

گسترش BRICS نشان دهنده یک پیشرفت بزرگ است، اما همچنین نشان دهنده واگرایی های داخلی و مشکلات هماهنگی در درون گروه است. اگرچه این موج اول ادغام امکان گسترش نفوذ بلوک را فراهم کرده است، اما محدودیت های گسترش آن را نیز آشکار می کند. چندین کشور دعوت شده پاسخی ندادند و منافع بعضا متناقض بین اعضا و کشورهای نامزد را برجسته کردند. عربستان سعودی، اگرچه بیش از یک سال است که مورد محاکمه قرار گرفته است، اما هنوز عضویت خود را رسمی نکرده است. این بی میلی منعکس کننده تنش های استراتژیک، به ویژه در رابطه با انرژی و روابط پولی است. به نوبه خود، آرژانتین، تحت ریاست جمهوری خاویر مایلی، تصمیم گرفت در دسامبر 2023، تنها چند هفته پس از انتخاب رئیس دولت فوق لیبرال، از این روند خارج شود. این چرخش با تمایل اعلام شده برای تقویت روابط با نهادهای غربی به جای لنگر انداختن خود در اتحادی تحت سلطه چین و روسیه توضیح داده می شود. یکی از چالش های اصلی برجام هماهنگ کردن جاه طلبی های اقتصادی و سیاسی گروهی است که به طور فزاینده ای متنوع است. بنابراین، ادغام شرکای با مشخصات مختلف، مانند کوبا و اندونزی، تصمیم گیری را پیچیده می کند. از یک سو، برخی از دولت ها رویکردی دولت محور را برای اقتصاد خود اتخاذ می کنند، در حالی که برخی دیگر به گشایش در بازار جهانی متکی هستند. این ناهمگونی خطراتی را برای اثربخشی گروه به ویژه در موضوعات کلیدی مانند دلارزدایی از تجارت بین‌المللی یا اصلاح موسسات مالی جهانی ایجاد می‌کند. در مواجهه با این چالش ها، ریاست جمهوری برزیل بر لزوم «فدراسیون صدای کشورهای در حال توسعه» برای دفاع بهتر از منافع مشترکشان تأکید می کند. با این حال، واگرایی در مسیرهای اقتصادی و تفاوت های حاکمیتی می تواند اتخاذ یک استراتژی واحد را در مواجهه با قدرت های بزرگ غربی کند کند. با گسترش سازمان، مسئله انسجام درونی آن ضروری می شود. گسترش بیشتر، اگر با اصلاحات نهادی همراه نباشد، می تواند توانایی بریکس را برای تأثیرگذاری مؤثر بر نظم اقتصادی جهانی تضعیف کند. ادغام این 9 شریک جدید، جاه طلبی بریکس برای گسترش نفوذ خود در مناطق استراتژیک را تأیید می کند. با این حال، این گسترش سوالاتی را در مورد اثربخشی حکمرانی گروه ایجاد می کند. هر چه بلوک بزرگتر شود، درخواست های بیشتری برای افزایش نهادینه شدن برای جلوگیری از تقسیم منافع شنیده می شود. در این زمینه، بازتعریف نظام پولی بین‌المللی و ایجاد جایگزین‌هایی برای دلار همچنان از اهداف اصلی است. با این حال، تنوع مسیرهای اقتصادی، ایجاد یک استراتژی مشترک را پیچیده می کند. بدون هماهنگی دقیق تر، مقیاس این ائتلاف می تواند توانایی آن را برای مقابله با قدرت های بزرگ کند کند. بنابراین، اگر BRICS موفق شود وحدت خود را تحکیم کند و بر این چالش ها غلبه کند، می تواند به طور پایدار تعادل اقتصادی جهانی را تغییر دهد و خود را به عنوان وزنه تعادلی محکم در برابر نهادهای تحت سلطه غرب معرفی کند.